ONTVANG EEN BERICHT OVER EEN NIEUWE STELLING

Deken Smeets over stille armoede en eenzaamheid

dinsdag, 21 mei 2019 21:50 Deken Smeets over stille armoede en eenzaamheid

Stille armoede veroorzaakt eenzaamheid

Als kapelaan, pastoor en deken heb ik onder wisselende omstandigheden te maken met armoede. Maar dan wel armoede in een heel brede zin van het woord. Je hebt armoede en armoede.

Soms doen mensen een beroep op je om hen in hun financiële benarde positie te helpen. Ze hebben geen geld voor de supermarkt en zeggen het meest essentiële te ontberen. Ik heb in de loop van de tijd geleerd voorzichtig te zijn. Want het komt niet zelden voor dat als je dan bij hen op bezoek gaat, ze wel beschikken over de breedst mogelijke tv en de nieuwste snufjes op mediavlak, inclusief de allernieuwste iPhone. Geld om te eten is na alle aanschaf inderdaad niet meer voorradig. Armoede? Tja, er heeft een verschuiving plaatsgevonden: de techniek gaat blijkbaar boven de ouderwetse primaire levensbehoeften of is er minstens mee gelijk getrokken. Niet mee kunnen doen met vliegensvlugge ontwikkelingen op dit gebied is voor velen ondenkbaar geworden. Alsof je dan niet meer kunt overleven. En als je leest van grote parkeerproblemen bij de Voedselbank, dan bekruipt je eveneens het gevoel dat niet alles meer klopt… met de auto naar de Voedselbank? En dan nog eens de vele verhalen van degenen die aan de pastoriedeur aankloppen: van schrijnende verhalen van echtgenotes die ver weg in het ziekenhuis zijn opgenomen, tot stervenszieke kinderen en succesvolle oplichterij via email. Hoe vaak die verhalen daadwerkelijk kloppen? Als je langer ergens werkzaam bent, merk je op een gegeven moment dat er een structuur en organisatie achter zit. En als je geen geld meer geeft maar louter dingen in natura, blijkt de loop naar de pastorie gauw genoeg niet meer nodig… De volksgezondheidsdienst van de gemeente klaagde lang geleden al dat menige zwerver geen enkele reden had zich een zelfstandig bestaan op te bouwen, omdat hij simpelweg van vangnet naar vangnet kon leven en daarvan goed rondkwam. Of de kerken daar alsjeblieft eens mee wilden stoppen.

Bestaat er dan geen armoede? O jawel. Maar dan vooral in stilte. Mensen die het echt moeilijk hebben financieel lopen daar niet graag mee te koop maar dragen dat liever voor zichzelf. Ze schamen zich vaak. Maar dat er problemen zijn merk je bijvoorbeeld als kinderen niet meer meekunnen op school of als ouders hun bijdrage voor school of club niet meer kunnen betalen en kinderen wegblijven. Er zijn instanties genoeg die graag een steentje bijdragen, maar die stap is voor mensen vaak te groot. Ze trekken zich steeds meer terug. En ja, dan loert vereenzaming.

Stille armoede veroorzaakt eenzaamheid. Oplossing? Elkaar meer opzoeken en meer weten van elkaars noden en zorgen. Met elkaar een klimaat scheppen waarin niet alleen de sterkste of degene met de hardste stem constant aan het woord is, maar waar mensen aandacht hebben voor elkaar en weet hebben van elkaars noden. Dat niemand zich hoeft te schamen voor wat hem bezighoudt, maar men meer op elkaar kan rekenen, met wederzijds begrip en inlevingsvermogen, maar ook als het gaat om daadwerkelijke hulp en solidariteit.

Echte problemen moet je van bedrog zien te scheiden, maar diezelfde echte problemen mogen mensen niet verder doen vereenzamen. Uiteindelijk moeten een mens het zelf doen, maar we zijn er om elkaar te helpen.

Deken E. Smeets